در کیهانشناسی، “مِه‌رُمب” یا “رمبش بزرگ” (در مقابل انفجار بزرگ) یک سناریو برای سرنوشت نهایی جهان است که بر پایه نظریه نسبیت عام بنا شده است. در آن انبساط جهان در نهایت معکوس میشود و جهان دوباره فرو می‌ریزد و در نهایت باعث میشود که عامل مقیاس کیهانی به صفر برسد.
یوْمَ نَطْوِي السَّماءَ كَطَيِّ السِّجِلِّ لِلْكُتُبِ كَما بَدَأْنا أَوَّلَ خَلْقٍ نُعِيدُهُ وَعْداً عَلَيْنا إِنَّا كُنَّا فاعِلِين؛
روزی که آسمانها را مانند طومار در هم پیچیم و به حال اول که آفریدیم باز برگردانیم، این وعده ماست که البته انجام خواهیم داد.
آیه 104 سوره انبیاء
قرآن کریم از درهم پیچیده شدن آسمانها بمانند “طومار” در آینده و بازگشت آنها به حالت اولیه سخن میگوید و آن را یکی از ویژگی‌های آسمان در آستانه قیامت معرفی میکند.
“طومار” به نامۀ نوشته شده بر روی پوست آهو و چرم می گفتند و آن را با پیچاندن، لوله میکردند، سپس با نخ می بستند و با پیکی به مقصد می فرستادند. نامه خوان بالای نامه لوله شده را می گرفت و آن را باز می کرد. بعد از خواندن طومار آن را مجددا لوله می کرد و به حال اول در می آورد.
این تشبیهی است برای مدل کیهانی که از ظاهر آیه برداشت میشود، یعنی در ابتدا بسته بوده و پس از گسترانیده شدن، در نهایت بهمان صورت بسته خواهد شد.
دکتر رضایی در کتاب “پژوهشی در قرآن” مینویسد:
«میدانیم که جهان در حال گسترش است و کهکشانها از همدیگر با سرعت دور می شوند. ولی آیا جهان همیشه انبساط می یابد؟ یا انبساط روزی متوقف می شود و یا حتی جهان به نقطه آغازین خود بازمی گردد؟ دانشمندان در این مورد سه احتمال مطرح کرده اند: الف: گسترش جهان دائمی است. ب: جهان سرانجام در اثر نیروی جاذبه منقبض شده و به یک نقطه بازمی گردد (رمبش) ج: جهان دائما بین انفجارها و رمبش های بزرگ در نوسان است.
“الکساندر فریدمن” فیزیک دان روسی در 1920 م نشان داد که پاسخ این پرسشها بستگی به جرم جهان دارد. اگر جهان به اندازه کافی ماده داشته باشد، سرانجام، گرانش (نیروی جاذبه) انبساط جهان را متوقف خواهد کرد و اجرام به سوی هم حرکت می کنند و در آخر همه آنها در یک نقطه یگانه جمع می شوند این حادثه “رمبش بزرگ” (عکس انفجار بزرگ) خوانده می شود».
در آیه 11 سوره مبارکه طارق آمده:
سوگند به آسمان باز بارنده.
که اکثرا به برگشت آب از آسمان و باران تفسیر کرده اند ولی امکان دارد بر اساس برگشت پذیری اجرام آسمانی، منظور برگشت اسمان به حالت اولیه و برچیده شدن بساط آسمان پس از گسترش آن باشد.
رضایی، پژوهشی در قرآن،ص:208. ری ویلارد، کیهان و راه کهکشان، ترجمه سید محمد امین محمدی، ص 50-52.
دو نظر از بین سه نظر موجود، با “رمبش”، یعنی جمع شدن آسمانها پس از گسترده شدن آن منطبق است.
در کیهانشناسی، “مِه‌رُمب” یا “رمبش بزرگ” (در مقابل انفجار بزرگ) یک سناریو برای سرنوشت نهایی جهان است که بر پایه نظریه نسبیت عام بنا شده است. در آن انبساط جهان در نهایت معکوس میشود و جهان دوباره فرو می‌ریزد و در نهایت باعث میشود که عامل مقیاس کیهانی به صفر برسد.
البته آیات دیگری نیز به این مطلب اشاره دارند که عمدتا در مورد حوادث مقارن با پایان جهان هستند. مانند:
وَ جُمِعَ اَلشَّمْسُ وَ اَلْقَمَرُ؛
قیامت/9
و خورشید و ماه یک جا جمع شوند،
وَ إِذَا اَلْکَواکِبُ اِنْتَثَرَتْ؛
انفطار/2
و آن زمان که ستارگان پراکنده شوند و فرو ریزند،
ترجمۀ مکارم، قمشه ای، خرمشاهی
و انشقت السماء فهی یومئذ واهیة؛
حاقه/16
آسمانها از هم مي‌شكافند و سست مي‌گردند و فرو مي‌ريزند.
این اشارۀ قرآن به جمع شدن کیهان پس از گسترانیده شدن که فعلا مطابق با دو نظر از بین سه نظر دانشمندان است، یکی از رازگویی های قرآن در 1400 سال پیش است.
نظرات کاربران