“عدم وجود اختلاف” در قرآن یکی از ویژگی‌های بارز و بی‌نظیر این کتاب آسمانی است که به عنوان نشانه‌ای از سرچشمه الهی آن تلقی می‌شود. این اعجاز به چند جنبه مهم اشاره دارد:
- یکپارچگی متن: قرآن در طول 23 سال و در شرایط مختلف اجتماعی، فرهنگی و سیاسی نازل شده‌است، اما با وجود این، هیچ گونه تناقض یا اختلاف معنایی در آیات آن مشاهده نمی‌شود. این یکپارچگی نشان‌دهنده انسجام و هماهنگی پیام وحی است.
- ثبات در اصول و احکام: نسبت به مفاهیم بنیادی و اصول اخلاقی و دینی، قرآن از ثبات و ثبات بالا برخوردار است. هرگز در اصول اسلامی که به تثبیت عقاید و اعمال مسلمانان کمک می‌کند، تضادی وجود ندارد.
- قابلیت فهم و تفسیر: علیرغم تنوع مخاطبان و تغییر زمان و مکان، قرآن همچنان قابل فهم و تفسیر برای همه انسان‌هاست. این قابلیت باعث شده تا افراد با دانش‌های مختلف بتوانند به عمق معانی آن پی ببرند بدون اینکه در فهم آن به تضاد برسند.
- پاسخ به انتقادات: قرآن در سال‌های نازل شدن خود به انتقادات و چالش‌ها پاسخ داده و به روشنی از عدم وجود تناقض در متن خود صحبت کرده‌است. به عنوان مثال، آیه «أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ ۖ وَلَوْ كَانَ مِنْ عِندِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا» (نساء، 82) به این موضوع اشاره دارد که اگر قرآن از جانب غیر خدا بود، در آن تضاد یافت می‌شد.
- تناسب محتوایی: آیات قرآن به طور طبیعی دارای توازن و تناسب هستند. مضامین و موضوعات مختلف در این کتاب با هم هماهنگی دارند و هر جزء آن به کل کتاب ارتباط دارد.
این ویژگی‌ها در کنار یکدیگر، باعث می‌شود که قرآن به عنوان یک کتاب الهی شناخته شود و به عنوان معجزه‌ای جاودان در تاریخ بشریت باقی بماند.
چند تن از دانشمندان غربی که به بررسی قرآن و عدم اختلاف در آن پرداخته‌اند یا از قرآن در تحقیقات خود استفاده کرده‌اند، عبارتند از:
-
موریتز آوگستین (Maurice Bucaille): پزشک فرانسوی که در کتاب خود «قرآن، کتاب علمی» به بررسی آیات قرآن و مطابقت آنها با علم پرداخت و به عدم تناقض و ایجاز آن در موضوعات علمی اشاره کرد.
-
دنیس گونسالن (Denis Giraud): محقق و نویسنده‌ای که به بررسی جنبه‌های مختلف قرآن و تأثیر آن بر دانش و فرهنگ غربی پرداخته است.
-
جک چیک (Jack Chick): نویسنده و مبلغ مسیحی که در برخی از آثار خود به تجزیه و تحلیل قرآن پرداخته و به عدم تناقضات اشاره کرده است.
-
تئودور نلدکه (Theodor Nöldeke): یکی از مهم‌ترین متن‌پژوهان قرآن که در آثار خود به تحلیل ساختار و تاریخ قرآن پرداخته و کمبود تناقضات را بررسی کرده است.
-
جورج سیل (George Sale): مترجم قرآن به زبان انگلیسی که در مقدمه‌اش بر ترجمه‌اش به بررسی و دفاع از قرآن پرداخته و به عدم تضاد در آن اشاره کرده است.
آری؛ آن چه از تعارض در آیات به نظر قاصر ما می‌آید، تعارض ابتدایی و ظاهری است، که یا اساسا توهمی، بیش نبوده است…. و یا از ظواهر دو دسته آیات ناشی می‌شود که میان آنها جمع عرفی با توجه به خصوصیات قرآن وجود دارد که دارای محکم و متشابه، مطلق و مقید، عام و خاص، مجمل و مبین، ناسخ و منسوخ، حاکم و محکوم، وارد و مورود و غیره می‌باشد و باید محکم اصل قرار گیرد و ظواهر متشابه متناسب با معانی لغوی و کاربرد عرفی و وجوه مختلف کاربرد در قرآن و محتوای آیه محکم معنی شود.
و در موارد دیگر نیز دلیل مقید، خاص، مبین، ناسخ، حاکم، وارد و غیره اصل قرار می‌گیرد و آیات مقابل آنها در پرتو اصلشان معنی می‌گردد، که شمول دلیل مطلق و عام، محدود؛ و شمول محکوم، محدود یا توسعه، و ابهام مجمل، مرتفع؛ و زمان عمل به منسوخ، منتفی؛ و زمان عمل به مورد، مقید به عدم تحقق موضوع دلیل وارد می‌گردد.
نظرات کاربران