آسمان ستون دارد ولی نامرئی!

قوانينی مانند؛ جاذبه، نيروی جانب مركز و قوانینی “کپلر” و توابع فیزیکی حرکت و … ستون هايی ایجاد کرده كه کرات آسمان را در تعادل نگه داشته است.

آيه 2 سوره رعد‏، يكی دیگر از مصادیق اعجاز علمي قرآن است.

اللَّهُ الَّذِي رَفَعَ السَّمَاوَاتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ کُلٌّ يَجْرِي لِأَجَلٍ مُسَمًّى يُدَبِّرُ الْأَمْرَ يُفَصِّلُ الْآيَاتِ لَعَلَّکُمْ بِلِقَاءِ رَبِّکُمْ تُوقِنُونَ‌.

خدا [ همان ] كسى است كه آسمانها را بدون ستونهايى كه آنها را ببينيد برافراشت ، آن گاه بر عرش استيلا يافت و خورشيد و ماه را رام گردانيد ; هر كدام براى مدتى معين به سير خود ادامه مى‏دهند . [ خداوند ] در كار [ آفرينش ] تدبير مى‏كند ، و آيات [ خود ] را به روشنى بيان مى‏نمايد ، اميد كه شما به لقاى پروردگارتان يقين حاصل كنيد .

خداوند تمام کرات و ستاره ها را با ستون هايي كه ديده نمیشود برافراشته است. یعنی 1400 سال پیش در قرآن گفته شده که کرات آسمانی ستون دارند ولی نامرئی!

آنچه لازم به توجه است اینست که در زمان نزول قرآن به هریک از مدلهای کیهانی اعتقاد داشتند، این مطلب برایشان نو و شگفت آور بوده است.

در آسمان دنيا میلیون ها كهكشان را مي بينيم كه  در گردش و در تعادل هستند بطوریکه فرو نمیريزند و نظم وترتيب آنها به هم نمي خورد.

کُلٌّ فِي فَلَکٍ يَسْبَحُونَ‌

  سوره الأنبياء، آیه ۳۳

یعنی همگی در فضا شناورند!

چگونه است که آسمانها برافراشته اند و به هم نمي ريزند؟

قوانينی مانند: جاذبه، نيروی جانب مركز، قوانین ریاضی مانند: “کپلر” و توابع فیزیکی حرکت و … ستون هايی ایجاد کرده كه کرات آسمان را در تعادل نگه داشته است.

آیت الله حسین نوری با اشاره به آیۀ2سورۀ رعد میفرماید:

«هر اندازه جسم سنگین تر است بهمان نسبت باید “ستون” داراي قدرت ومقاومت بیشتري باشـد. . . بنابراین نیروي جاذبه وسایر قوانین حرکت مربوط به این اجرام با نظام دقیق و فرمول مخصوص خود مورد محاسـبه قرارگرفته است تا توانسـته هریک از آنها را در ارتفاع و مدار معین درطی میلیاردها سال نگاه بدارد.»

دانش عصر فضا،ص55و56.

أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَکُمْ مَا فِي الْأَرْضِ وَ الْفُلْکَ تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَ يُمْسِکُ السَّمَاءَ أَنْ تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلاَّ بِإِذْنِهِ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ؛ ‌﴿الحج‏، ۶۵﴾

آيا نديده‏اى كه خدا آنچه را در زمين است به نفع شما رام گردانيد، و كشتيها در دريا به فرمان او روانند ، و آسمان را نگاه مى‏دارد تا [ مبادا ] بر زمين فرو اُفتد ، مگر به اذن خودش [ باشد ] . در حقيقت ، خداوند نسبت به مردم سخت رئوف و مهربان است .

اگر بخواهيم براي ستون نامرئی مثالی بزنيم، “تاب گردان” در پارکهای بازی كه صندلی های آن با زنجير به يك محور متصل هستند مثال مناسبی است.

“تاب گردان” هرچه سريع تر مي گردد، صندلي ها برخلاف جهت جاذبه بالاتر میروند. نيروی گريز از مركز كه به آن “نيروي جانب مركز” میگویند آنها را به سمت بيرون میراند.

يك تاب در حالت عادی عمود بر سطح افقی زمين قرار دارد. اما با توجه به سرعت گردش تمايل به خارج از محور گردش پيدا مي كند و تمايل به پرتاب شدن دارد بنابراين بالا ميرود كه پرتاب بشود اما زنجير که نقش جاذبه را دارد مانع از پرتاب شدن آن میشود. گویی در زیر این تاب گردان ستونی قرار دارد که آنرا بالا نگه داشته است.

آری؛ قوانینی مانند جاذبه، نیروی مرکزگرا (جانب مرکز)، قوانین کپلر، و توابع فیزیکی حرکت، ستون‌هایی هستند که تعادل کرات آسمانی را حفظ می‌کنند. این قوانین و نیروها با هم کار می‌کنند تا اطمینان حاصل شود که سیارات، قمرها، ستاره‌ها و سایر اجرام آسمانی در مدارهای خود باقی می‌مانند و به طور تصادفی با یکدیگر برخورد نمی‌کنند.

به طور خلاصه، این قوانین و نیروها عبارتند از:

• قانون جاذبه نیوتن: این قانون بیان می‌کند که هر دو جسم در جهان یکدیگر را با نیرویی جذب می‌کنند که مستقیماً متناسب با حاصل‌ضرب جرم آن‌ها و معکوس مجذور فاصله بین آن‌ها است. این نیرو، نیروی اصلی است که سیارات را در مدار خود به دور خورشید نگه می‌دارد.
• نیروی مرکزگرا: این نیرو، نیرویی است که یک جسم را مجبور می‌کند در یک مسیر دایره‌ای حرکت کند. در مورد سیارات، نیروی گرانش خورشید، نیروی مرکزگرا را فراهم می‌کند که سیارات را در مدار خود نگه می‌دارد.
• قوانین کپلر: این قوانین، سه قانون تجربی هستند که حرکت سیارات را توصیف می‌کنند. قانون اول بیان می‌کند که سیارات در مدارهای بیضوی به دور خورشید می‌چرخند و خورشید در یکی از کانون‌های بیضی قرار دارد. قانون دوم بیان می‌کند که خطی که یک سیاره را به خورشید وصل می‌کند، در زمان‌های مساوی، مساحت‌های مساوی را جاروب می‌کند. قانون سوم بیان می‌کند که مربع دوره تناوب مداری یک سیاره، متناسب با مکعب نیم‌قطر بزرگ مدار آن است.
• توابع فیزیکی حرکت: این توابع، روابط ریاضی هستند که موقعیت، سرعت و شتاب یک جسم را به عنوان تابعی از زمان توصیف می‌کنند. این توابع برای پیش‌بینی حرکت سیارات و سایر اجرام آسمانی استفاده می‌شوند.

این قوانین و نیروها، با هم، یک سیستم پیچیده و ظریف را تشکیل می‌دهند که تعادل کرات آسمانی را حفظ می‌کند.

تمام كرات ، منظومه ها و كهكشان ها حول يك محور بسيار پر جاذبه در گردش هستند، آن محور،  درمنظومۀ ما خورشيد است.

اجرام آسمانی در حال گردش، نيروی گريز از مركزی دارند (مانند نیروی حاصل از گردش تاب) كه با نيروي جاذبه (بمانند همان زنجیرها ) در تعادل قرار دارد و این همان ستونهای نامرئی هستند که آسمانها را نگه داشته اند.

در واقع، آسمان توسط نيروهایی كه هيچ كدام از آنها مرئي نيستند، افراشته شده است.

جا دارد به حدیثی از امام رضا علیه السلام در رابطه با همین آیه اشاره کنیم:

«حسین بن خالد میگوید از امام ابی الحسن الرّضاعلیه السلام پرسیدم: … چگونه میتواند آسمان راه ارتباطی به زمین داشته باشد در حالی که خداوند میفرماید: آسمانها بی ستون است امام فرمود : سبحان الله! مگر خداوند نمی‌فرماید: بِغَیْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا؟ عرض کردم: آری! فرمود: معنایش آن است که عمودهایی هست، امّا شما آن‌ها را نمی‌بینید.»

تفسیر برهان، ج 2، ص 278 و تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۲۱۰

نکتۀ  توحیدی:

اساسا قوانين (علم)، و نیرو(انرژی)، قابل رؤيت نيستند. “قانون” و “علم” ، محسوس نيستند بلكه معقول هستن. یعنی ما تنها مي توانيم آثارشان را ببينيم و اين همان چیزی هست كه در خداشناسی بر آن تاكيد مي كنيم  که خدا را با چشم سر نمیشود دید ولی با نیروی عقل میشود او را شناخت و باور کرد. در واقع همۀ صفات ذات خداوند اینگونه اند؛ مانند اراده، اختیار، حیات و … براي اين كه خدا را بشناسيم، بایستی آثار رحمت خدا را ببينيم  و بررسی کنیم.  تمامی آنچه در جهان وجود دارد، آثار پروردگار و معرِّف او هستند.

فَانْظُرْ إِلَى آثَارِ رَحْمَةِ اللَّهِ کَيْفَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ ذٰلِکَ لَمُحْيِي الْمَوْتَى وَ هُوَ عَلَى کُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ؛

﴿الروم‏/۵۰﴾

پس به آثار رحمت خدا بنگر كه چگونه زمين را پس از مرگش زنده مى‏گرداند. در حقيقت، هم اوست كه قطعاً زنده كننده مردگان است و اوست كه بر هر چيزى تواناست .

آری؛ وقتي صحبت از “اعجاز علمي” میکنیم، يعنی آنچه كه بشر در زمان نزول قرآن، اطلاعی از آن نداشت و پس از نزول قرآن و در اثر پیشرفت دانش بشر به آن رسیده است. اين دليل واضحی است بر اینكه قرآن از ناحيه “كامل” آمده است چرا که فقط خدا “کامل” هست و بس.

اینکه قرآن، 1400 پیش با صراحت فرموده که این آسمان ها ستون دارند اگرچه آن ستون ها دیده نمیشود، اعجاز علمی قرآن است.